Thư của một du sinh Nhật gửi dân Việt
"Gia tài của Mẹ, một nước Việt buồn..." (Trịnh Công Sơn)
Tôi đang là một du học sinh Nhật, có hơn 4 năm sinh sống tại
Việt Nam. Với ngần ấy thời gian, tôi đã kịp hiểu một đạo lý giản đơn của người
Việt: “Sự thật mất lòng”. Song không
vì thế mà tôi sẽ ngoảnh ngơ trước những điều chưa hay, chưa đẹp ở đây. Hy vọng
những gì mình viết ra, không gì ngoài sự thật, như một ly cà phê ngon tặng cho
mảnh đất này, tuy đắng nhưng sẽ giúp người ta thoát khỏi cơn ngủ gục - ngủ gật
trước những giá trị ảo và vô tình để những giá trị thật bị mai một.
Tôi tự hào vì nơi tôi lớn lên, không có rừng vàng biển bạc.
Song, “trong đêm tối nhất, người ta mới thấy được, đâu là ngôi sao sáng
nhất". Thế đấy, với một xứ sở thua thiệt về mọi mặt, nghèo tài nguyên,
hàng năm gánh chịu sự đe dọa của hàng trăm trận động đất lớn nhỏ lại oằn mình
gánh chịu vết thương chiến tranh nặng nề, vươn lên là cách duy nhất để nhân dân
Nhật tồn tại và cho cả thế giới biết “có một nước Nhật như thế”.
Tôi tự hào vì đất nước tôi không có bề dày văn hiến lâu đời
nên chúng tôi sẵn sàng học hỏi và tiếp nhận tinh hoa mà các dân tộc khác “chia
sẻ”. Từ trong trứng nước, mỗi đứa trẻ đã được học cách cúi chào trước người
khác. Cái cúi chào ấy là đại diện cho hệ tư tưởng của cả một dân tộc biết trọng
thị, khiêm nhường nhưng tự trọng cao ngời.
Tôi tự hào vì đất nước tôi được thử thách nhiều hơn bất kỳ
ai. Khi thảm họa động đất sóng thần kép diễn ra, cả thế giới gần như “chấn
động”. Chấn động vì giữa hoang tàn, đổ nát, đói khổ và biệt lập, người ta chỉ
nhìn thấy từng dòng người kiên nhẫn xếp hàng nhận cứu trợ và cúi đầu từ tốn cảm
ơn. Không có cảnh hôi của, lên giá, cướp bóc, bạo lực nào diễn ra giữa sự cùng
khổ. Chỉ chưa đầy một năm sau khi hàng loạt thành phố bị xóa sổ hoàn toàn, sự sống
lại bắt đầu hồi sinh như chưa từng có biến cố nào đã xảy ra. Thế đấy, không có
những thành tích to lớn để nói về nước Nhật nhưng thương hiệu “made in Japan”,
là thương hiệu uy tín vượt trên mọi khuôn khổ, tiêu chuẩn khắt khe, được toàn
cầu tôn trọng nhất mà tôi từng biết.
Bạn cũng có một nước
Việt để tự hào
Nói Việt Nam là một “nhà giàu”, quả là không ngoa. Giàu tài
nguyên, giàu truyền thống, giàu văn hóa… Nhưng con cháu của nhà giàu, sẽ phải
đối mặt với những vấn đề nan giải của nhà giàu. Và không phải ai cũng biết cách
sống có trách nhiệm trong sự giàu có ấy.
Thật đáng tự hào nếu bạn được lớn lên ở một đất nước được
thiên nhiên ưu đãi với rừng vàng biển bạc. Đáng xấu hổ nếu xem đó là khoản thừa
kế kếch xù, không bao giờ cạn. Thật tiếc đó lại là những gì tôi thấy. Tại các
thành phố, chỉ cần nhà mình sạch sẽ là được, ngoài phạm vi ngôi nhà, bẩn đến
đâu, không ai quan tâm. Ở các nhà máy, nếu không biết dồn rác thải ở đâu, họ sẽ
cho chúng ra ngoài đường, ra sông suối, ra biển cả… vì đó là “tài sản quốc gia”
– đã có quốc gia lo, không phải việc của mỗi người dân. Tại một đất nước mà 80%
dân số sống bằng nghề nông, đất đai, nước ngầm hầu như đã bị nhiễm độc, đến
nỗi, người ta nói đùa là trong vài năm nữa thôi sẽ là thời đại của ung thư vì ăn gì
cũng độc, không ít thì nhiều, không thể khác. Vì sao nên nỗi?
Thật đáng tự hào vì Việt Nam có 4.000 năm văn hiến. Thật xấu
hổ nếu 4.000 năm văn hiến chỉ là một chương trong sách lịch sử chứ không được
thể hiện trong cách hành xử đời thường. Thật buồn vì đó cũng là điều tôi thấy
mỗi ngày.
Hãy chỉ cho tôi thấy rằng tôi đã sai nếu nói: Người Việt
không biết xếp hàng, xếp hàng chỉ dành cho học sinh tiểu học; người Việt không
biết tự hào về người Việt, nếu không thì Flappy
Bird (*) đã không phải chết yểu đau đớn; người Việt chửi hay còn hơn hát, cứ
xách ba lô ra tới thủ đô một chuyến thì sẽ được mục sở thị. Người Việt vẫn còn
luyến tiếc văn hóa làng xã, giai cấp nếu không phải thế thì họ đã không đứng
thẳng người chửi đổng và cúi rạp mình trước quyền lực bất công mà chẳng dám lên
tiếng. Người Việt có đôi mắt siêu hạng nhất vì nhìn đâu cũng thấy cơ hội để
mánh mung, lọc lừa.
Tôi chưa từng thấy đất nước nào mà các bậc mẹ cha dạy dỗ con
cháu cố gắng học hành để sau này là bác sỹ, phi công, thuyền trưởng… mà xuất
phát không vì đam mê mà vì phong bì nhiều, đút lót dễ, giàu sang mấy hồi… Vì
đâu nên nỗi?
Người Việt có một nền di sản độc đáo, một nguồn sức mạnh vô
cùng to lớn, ai cũng nhìn thấy, chỉ có người Việt là không thấy hoặc từ chối
nhìn thấy. Vì sao nên nỗi?
Tôi đang nhìn thấy một thế hệ, họ không còn biết phải tin
vào điều gì, thậm chí còn không dám tin vào chính mình. Là một người Việt – khó
lắm! Thật vậy sao?
..........................
..........................
(*) „Flappy Bird“ là một app
game được Nguyễn Đông lập trình năm 2013 và được Gears Studios xuất bản.
App này ban đầu được viết riêng cho Apple iPhone 5, sau đó cũng cho iOS 6 và
iOS 7. Ngày 08.02.2014 Nguyễn Đông công bố trên Twitter là anh ta sẽ xóa nó khỏi
các Apps Stores. Trong lần phỏng vấn sau
đó anh cho biết rằng, trò chơi này làm cho người ta bị ghiền, trong khi đó thì
anh chỉ muốn viết một trò chơi mang tính cách tùy hứng. Ngày 09.02.2014 app này
đã được xóa khỏi Google Play Store và Apple App Store mà không có bình luận gì
cả. (Wikipedia)
