Anh chị em thân mến,
Năm nay, chúng ta cử hành Ngày Thế giới Truyền giáo khi Năm
Đức Tin gần đến hồi kết thúc, đó là một cơ hội quan trọng để tăng cường tình
bằng hữu với Chúa và hành trình của chúng ta với tư cách là một Giáo Hội can
đảm rao giảng Tin mừng. Trong bối cảnh này, tôi muốn gợi ý một vài suy niệm.
Việc loan báo Tin mừng là một phần của việc trở thành môn đệ
Đức Kitô và đó là một cam kết liên tục và làm sinh động toàn thể đời sống Giáo
hội. “Dấn thân truyền giáo là một dấu chỉ rõ ràng cho thấy sự trưởng thành của
một cộng đoàn Giáo hội.” (Bênêđictô XVI, Verbum Domini, 95). Mỗi cộng đoàn
được coi là “trưởng thành” khi tuyên xưng đức tin, vui mừng cử hành đức tin
trong phụng vụ, sống bác ái, không ngừng rao truyền Lời Chúa, ra đi để mang Tin
mừng cho ‘người ngoài’, nhất là những người chưa có cơ hội biết Đức Kitô. Về
phương diện cá nhân cũng như cộng đoàn, sức mạnh đức tin của chúng ta có thể
được đo bằng khả năng thông truyền cho người khác, để truyền bá và sống Tin
mừng trong tình bác ái, để làm chứng Tin mừng cho những người chúng ta gặp gỡ
và những người chia sẻ cuộc sống với chúng ta.
2. Năm mươi năm sau khai mạc Công đồng Vatican II, Năm Đức
Tin thúc đẩy toàn thể Giáo hội hướng tới một ý thức mới về sự hiện diện của
mình trong thế giới ngày nay và sứ mệnh của mình giữa các dân, các nước. Tinh
thần truyền giáo không những hướng về lãnh thổ địa lý, mà còn hướng về các dân
tộc, các nền văn hóa và cá nhân, bởi vì “ranh giới” đức tin không chỉ là nơi
giao lộ và truyền thống nhân văn, mà còn nơi tâm hồn của mỗi người nam và người
nữ. Công đồng Vatican II nhấn mạnh một cách đặc biệt về việc truyền giáo, việc
mở rộng ranh giới đức tin, thuộc về tất cả mọi người được rửa tội và tất cả các
cộng đoàn Kitô hữu; bởi vì “Dân Thiên
Chúa sống trong các cộng đoàn, nhất là các cộng đoàn giáo phận và giáo xứ, và
tỏ ra hữu hình một cách nào đó nơi các cộng đoàn này, nên các cộng đoàn này
cũng phải làm chứng về Đức Chúa Kitô trước mặt muôn dân” (Sắc lệnh Truyền
giáo, số 37).
Do đó, mỗi cộng đoàn được thách thức và mời gọi nhận lấy
mệnh lệnh Đức Giêsu uỷ thác cho các Tông đồ làm của riêng mình, trở thành chứng
nhân của Người “tại Giêrusalem, trong
khắp các miền Giuđêa và Samaria và cho đến tận cùng trái đất” (Cv 1,8); và
điều này không phải là khía cạnh thứ hai của đời sống Kitô hữu, nhưng là khía
cạnh thiết yếu: chúng ta đều được mời đi trên các nẻo đường trần thế với anh
chị em của mình, loan báo và làm chứng cho đức tin của chúng ta vào Đức Kitô và
làm cho chúng ta trở thành sứ giả của Tin mừng. Tôi kêu mời các giám mục, linh
mục, hội đồng linh mục và mục vụ, mỗi cá nhân và hội đoàn trong Giáo hội hãy
đặt chiều kích truyền giáo lên hàng đầu trong chương trình huấn luyện và mục
vụ, trong sự nhận thức rằng dấn thân làm tông đồ của họ sẽ không trọn vẹn trừ
phi nhắm mục đích làm chứng cho Đức Kitô trước muôn dân, muôn nước. Truyền giáo
không những đơn thuần là bình diện kế hoạch trong đời sống Kitô hữu, mà còn là
bình diện khuôn mẫu có ảnh hưởng đến tất cả các khía cạnh của đời sống Kitô hữu.
3. Việc Phúc âm hóa thường gặp trở ngại, không những từ bên
ngoài mà còn từ bên trong cộng đoàn Giáo hội. Thỉnh thoảng, vẫn còn thiếu sự
nhiệt tình, niềm vui, lòng can đảm và hy vọng trong việc loan báo sứ điệp Đức
Kitô cho mọi người và trong việc giúp đỡ con người thời đại chúng ta bước vào
cuộc gặp gỡ với Người. Thỉnh thoảng, vẫn còn có suy nghĩ rằng loan báo chân lý
Tin mừng nghĩa là xâm phạm tự do. Đức Phaolô VI đã nói hùng hồn về điều
này: “Áp đặt một điều gì đó trên
lương tâm anh chị em của mình là làm một việc sai lầm. Thế nhưng, việc nêu lên
cho lương tâm họ thấy chân lý của Phúc âm và ơn cứu độ nơi Đức Giêsu Kitô, một
cách hoàn toàn minh bạch và hết sức tôn trọng chọn lựa tự do được chân lý Phúc
âm cho thấy… là một việc tôn trọng quyền tự do này” (Tông huấn Loan báo Tin
mừng, số 80).
Chúng ta phải luôn luôn có lòng can đảm, vui mừng và tôn
trọng đối với đề nghị gặp gỡ Đức Kitô, và trở nên sứ giả Tin mừng. Đức Giêsu
đến giữa chúng ta, chỉ cho chúng ta thấy con đường cứu rỗi và ký thác cho chúng
ta sứ vụ loan báo cho mọi người cho đến tận cùng trái đất. Chúng ta nhận thấy
rằng bạo lực, dối trá và sai lầm được nhấn mạnh và đề nghị một cách quá thường xuyên.
Thật là cấp bách để loan báo và làm chứng cho sự tốt lành của Tin mừng trong
thời đại chúng ta, cũng như từ bên trong Giáo hội.
Điều quan trọng là đừng bao giờ quên một nguyên tắc cơ bản
cho mọi nhà truyền giáo: Người ta không thể rao giảng Đức Kitô mà không cần
Giáo hội. Loan báo Tin mừng không phải là một hành động riêng tư hay cá nhân lẻ
loi; nó luôn luôn có tính Giáo hội. Đức Phaolô VI đã viết: “Khi một nhà giảng thuyết, một giáo lý viên
hoặc một mục tử vô danh, rao giảng Tin mừng, quy tụ cộng đoàn nhỏ, ban phát bí
tích, dù chỉ một mình, người đó đang thực hiện một hành động có tính cách Giáo
hội.” Người ấy hành động “không vì sứ
vụ quy về mình, hay theo cảm hứng cá nhân, mà là hiệp nhất với sứ vụ của Giáo
hội và nhân danh Giáo hội“ (Tông huấn Loan báo Tin mừng, số 60). Và
điều này cống hiến sức mạnh cho sứ vụ và làm cho mọi nhà truyền giáo và
người loan báo Tin mừng không bao giờ cảm thấy cô đơn, mà là thành phần của một
Thân thể duy nhất được Chúa Thánh Thần làm cho sinh động.
4. Trong thời đại của chúng ta, truyền thông di động và dễ
dàng phổ biến thông qua phương tiện truyền thông mới làm pha lẫn giữa con
người, kiến thức và kinh nghiệm. Vì công việc, cả gia đình di chuyển từ lục
địa này sang lục địa khác; trao đổi nghề nghiệp và văn hóa, du lịch và các hiện
tượng khác cũng đã dẫn đến biến động lớn lao nơi các dân tộc. Điều này gây ra
khó khăn để biết ai sống lâu dài hoặc tạm thời trong một khu vực, thậm chí
trong một cộng đoàn giáo xứ. Và hơn nữa, trong khu vực rộng lớn hơn nơi những
miền Kitô giáo truyền thống, số lượng những người không biết đức tin, hoặc thờ
ơ về bình diện tôn giáo hoặc sống theo tín ngưỡng khác, ngày càng gia tăng. Do
đó, không phải là hiếm trường hợp một số người đã được rửa tội có những lựa
chọn lối sống xa lạ với đức tin, vì thế cần “tân Phúc âm hóa” cho họ. Tất cả
các điều này cộng thêm vào thực tế là phần lớn nhân loại chưa nghe biết tin
mừng Đức Giêsu Kitô.
Chúng ta cũng đang sống trong một thời đại khủng hoảng chạm
tới các lĩnh vực khác nhau của cuộc sống, không những về kinh tế, tài chính, an
ninh lương thực hay môi trường, mà còn liên quan đến ý nghĩa sâu xa của cuộc
sống và các giá trị đặt nền cho cuộc sống. Thậm chí sự chung sống của con người
cũng mang dấu vết căng thẳng và xung đột, gây bất ổn và khó khăn trong việc tìm
kiếm con đường đúng đắn cho một nền hòa bình ổn định. Trong tình thế phức tạp
này, nơi chân trời của hiện tại và tương lai dường như bị phủ đầy bởi những đám
mây đe dọa, thật là cần thiết để loan báo, một cách can đảm và trong chính tình
trạng đó, Tin mừng Đức Kitô, sứ điệp hy vọng, hòa giải, hiệp thông, công bố về
sự gần gũi của Thiên Chúa, lòng thương xót, ơn cứu độ của Người, và công bố
rằng sức mạnh của tình yêu Thiên Chúa có thể vượt qua bóng tối của sự dữ và dẫn
chúng ta trên con đường thiện hảo.
Những người nam nữ trong thời đại chúng ta cần ngọn đèn chắc
chắn rọi sáng con đường họ đi và chỉ có cuộc gặp gỡ Chúa Kitô mới có thể mang lại.
Qua chứng từ của mình, chúng ta hãy mang đến cho thế giới tình yêu và hy vọng
mà đức tin ban cho! Tinh thần truyền giáo của Giáo hội không phải để cải đạo,
nhưng là chứng từ của đời sống, soi sáng đường đi, mang lại tình yêu và hy
vọng. Tôi nhắc lại một lần nữa: Giáo hội không phải là tổ chức cứu trợ, doanh
nghiệp hoặc tổ chức phi chính phủ, nhưng là cộng đoàn những con người, được
Chúa Thánh Thần làm cho sống, họ là những người đã và đang sống điều kỳ diệu
của việc gặp gỡ Đức Giêsu Kitô và muốn chia sẻ kinh nghiệm của niềm vui sâu xa
và sứ điệp cứu độ Chúa ban. Và chính Chúa Thánh Thần hướng dẫn Giáo hội trên
con đường này.
5. Tôi muốn khuyến khích mỗi người trở thành kẻ mang Tin
mừng Đức Kitô và tôi đặc biệt biết ơn các nhà truyền giáo, các linh mục Fidei
Donum (quà tặng đức tin), các tu sĩ nam nữ và giáo dân – càng ngày càng
đông số – những người đáp lại lời mời gọi của Chúa, rời bỏ quê hương ra đi phục
vụ Tin mừng nơi những miền đất và văn hóa khác nhau. Nhưng tôi cũng muốn nhấn
mạnh rằng chính các Giáo hội non trẻ này đang quảng đại dấn thân bằng việc gửi
các nhà truyền giáo đến các Giáo hội đang gặp khó khăn – vốn không phải là hiếm
nơi các Giáo hội có truyền thống Kitô giáo cổ kính – và nhờ đó mang lại sự tươi
mới và nhiệt tình từ đời sống đức tin của họ, đức tin giúp canh tân đời sống và
mang niềm hy vọng. Sống chiều kích phổ quát này, đáp ứng mệnh lệnh của Đức
Giêsu “Hãy đi và làm cho muôn dân trở
thành môn đệ” (Mt 28,19) là điều làm phong phú thêm cho mỗi Giáo hội địa
phương và mỗi cộng đoàn, bởi vì việc gửi các nhà truyền giáo không bao giờ mất
mát, nhưng là được hưởng lợi.
Tôi kêu gọi tất cả những ai nhận ra và quảng đại đáp trả lời
mời gọi của Chúa Thánh Thần, tùy theo hoàn cảnh sống của mình, và không ngần
ngại hào phóng với Chúa. Tôi cũng mời gọi các giám mục, các cộng đoàn và gia
đình tu trì, và tất cả các nhóm Kitô hữu, với tầm nhìn xa và cẩn thận biện
phân, hỗ trợ ơn gọi truyền giáo ad gentes và giúp các Giáo hội đang
cần linh mục, tu sĩ và giáo dân, nhờ đó củng cố cộng đoàn Kitô hữu. Và mối quan
tâm này cũng cần được thể hiện nơi các Giáo hội là thành phần của cùng một Hội
đồng Giám mục hay vùng miền, bởi vì điều quan trọng là các Giáo hội giàu ơn gọi
cần quảng đại giúp đỡ những nơi thiếu thốn.
Đồng thời, tôi kêu gọi các nhà truyền giáo, đặc biệt là các
linh mục Fidei Donum và giáo dân, vui tươi sống ơn gọi phục vụ quý
giá của họ trong các Giáo hội mà họ được gửi tới và mang lại niềm vui và kinh
nghiệm về các Giáo Hội từ đó họ ra đi, bằng việc nhớ lại chuyện hai thánh
Phaolô và Barnaba vào cuối hành trình truyền giáo đầu tiên “kể lại tất cả những gì Thiên Chúa đã cùng làm với họ, và việc Người đã
mở cửa cho các dân ngoại đón nhận đức tin” (Cv 14,27). Họ có thể trở thành
một con đường dẫn đến một loại “trở lại” của đức tin, mang lại sự tươi mới từ
các Giáo hội trẻ trung đến các Giáo hội có truyền thống Kitô giáo cổ kính, và
nhờ đó giúp họ tìm lại sự nhiệt tình và niềm vui của việc chia sẻ đức tin qua
việc trao đổi, điều này làm phong phú cho nhau trong cuộc lữ hành theo con
đường của Chúa.
Mối quan tâm dành cho tất cả các Giáo hội mà Giám mục Roma
chia sẻ với anh em giám mục tìm thấy một thể hiện quan trọng trong hoạt động
của Hiệp hội Giáo hoàng Truyền giáo, là tổ chức giúp áp dụng và đào sâu ý thức
truyền giáo nơi mỗi người đã chịu phép rửa cũng như nơi mỗi cộng đoàn, bằng
cách nhắc nhở họ về sự cần thiết phải có một sự huấn luyện truyền giáo một cách
sâu sắc cho toàn thể Dân Thiên Chúa và bằng cách khuyến khích các cộng đoàn
Kitô hữu đóng góp cho việc loan truyền Tin mừng trên thế giới.
Cuối cùng, tôi muốn nói về những Kitô hữu, nơi nhiều vùng
khác nhau của địa cầu, đang gặp khó khăn trong việc công khai tuyên xưng đức
tin và trong việc hưởng quyền lợi hợp pháp để thực hành đức tin một cách xứng
đáng. Họ là anh chị em của chúng ta, những chứng nhân can đảm – thậm chí số
lượng hơn nhiều so với các vị tử đạo của những thế kỷ đầu – những người đang
chịu đựng nhiều hình thức đàn áp hiện đại với lòng kiên trì như các Tông đồ. Cũng
có một số người liều mạng sống mình để trung thành với Tin mừng Đức Kitô. Tôi
bảo đảm sự gần gũi của mình trong lời cầu nguyện với các cá nhân, gia đình và
cộng đoàn đang gánh chịu bạo lực và bất khoan dung, và tôi nhắc lại với họ
những lời an ủi của Đức Giêsu: “Hãy can
đảm, Thầy đã thắng thế gian” (Ga 16,33).
Đức Bênêdictô XVI đã diễn tả niềm hy vọng rằng: “Ước gì Lời Chúa được lan truyền mau chóng
và được tôn vinh khắp nơi” (2 Tx 3,1): Ước
gì Năm Đức Tin này làm cho tương quan của chúng ta với Chúa Kitô vững
chắc thêm mãi, vì chỉ trong Người chúng ta mới vững lòng nhìn về tương lai và
được bảo đảm về một tình yêu đích thực và lâu bền” (Porta fidei, số
15). Đây là mong ước của tôi dành cho Ngày Thế giới Truyền giáo năm nay. Tôi
thân ái ban phép lành cho các nhà truyền giáo và tất cả những người đồng hành
và hỗ trợ cam kết cơ bản này của Giáo hội để loan báo Tin mừng đến tận cùng
trái đất. Nhờ đó, chúng ta là những thừa tác viên và nhà truyền giáo của
Tin mừng kinh nghiệm “niềm vui và an ủi
trong việc loan báo Tin mừng” (Phaolô VI, Tông huấn Loan báo Tin mừng,
số 80).
Làm tại Vatican, ngày 19 tháng 5 năm 2013, nhân dịp lễ Hiện
Xuống
Phanxicô
(Lm Phạm Quang Long chuyển ngữ)
