Nhân dịp Đức Thánh Cha Bênêđictô 16, ngày 06 tháng 1 vừa qua, nhân lễ Chúa Hiển Linh, đã công bố việc chọn thêm 22 tân
Hồng Y nữa cho Giáo Hội, tôi xin được trả lời chung những câu hỏi của
nhiều đôc giả về vai trò và trách nhiệm của tước vị Hồng Y trong Giáo Hội Công
Giáo La Mã.
1. Là cố vấn để đóng góp ý kiến (kiến thức và khôn ngoan)
cho Đức Thánh Cha trong việc điều hành và cai trị Giáo Hội Công Giáo hoàn
vũ.
2. Khi vào Mật nghị (Conclave) để bầu Giáo Hoàng mới,
tất cả các Hông Y đủ điều kiện theo luật bầu cử đều đương nhiên là các
ứng viên (potential candidates) có thể được bầu chứ không ra ứng cử và
cũng là những người được quyền bỏ phiếu chọn (elector) Giáo Hoàng mới. khi
đương kim Giáo Hoàng qua đời (x. Giáo luật 1983, số 349).
Theo Luật bầu Giáo Hoàng hiên hành, áp dụng từ nhiều năm
qua, thì khi tròn 80 tuổi, các Hồng Y không còn được tham dự Mật nghị
để bầu Giáo Hoàng mới hay tham dự bất cứ mật hội nào do Đức
Thánh Cha triệu tập và chủ tọa để bàn thảo về một vấn đề quan trọng nào
của Giáo Hội.Thêm nữa, khi các Hồng Y đến tuổi 75, và hiện đang coi
sóc các Tổng Giáo Phận hay các Bộ hoặc Cơ quan trọng yếu trong Giáo
Triều Roma thì cũng phải xin từ chức, để tùy Đức Thanh Cha quyết định
chấp nhận hay cho lưu nhiệm thêm. Thí dụ, trường hợp Đức đương kim
Giáo Hoàng.Bê-nê-đích- tô 16, khi đang còn làm Tổng Trưởng Thánh Bộ
Giáo Lý Đức Tin, đã xin nghỉ hưu năm ngài 75 tuổi nhưng đã được Đức cố Giáo
Hoàng Gioan-Phaolô II yêu cầu tiếp tục nhiệm vụ thêm thời gian nữa,
nên ngài vẫn đảm trách chức vụ Tổng Trưởng trên cho đến khi ngài được bầu
lên ngôi Giáo Hoàng ngày 19-tháng 4 năm 2005 (x.giáo luật 354).
Trước năm 1917 tức là năm ban hành bộ Giáo luật cũ, (giáo
luật mới 1983 thay giáo luật cũ 1917) các Hồng Y có thể là những giáo dân
không có chức linh mục hay giám mục. được Giáo Hoàng ban cho tước vị này
vì những lý do riêng tư. Nhưng với Giáo luật năm 1917, thì người thường dân
không còn được chọn nữa, mà chỉ dành cho các linh mục hay giám mục xuất sắc mà
thôi. Đến thời Đức cố Giáo Hoàng Gioan XXIII, thì ai được phong tước Hông Y cũng
phải được thụ phong Giám mục nếu vị đó chưa là giám mục.Tuy nhiên cho đến
nay thì tước Hồng Y vẫn còn được trao cho một số linh mục xuất sắc, từng giữ
các chức vụ quan trọng trong Tòa Thánh hoặc là những thần học gia nổi
tiếng như các linh mục Yves M.J Congar (O.P) Henri de LuBac và
Allen Dulles SJ đều đã qua đời). Trong đợt Hồng Y mới được công bố ngày
06 tháng 1 vừa qua, cũng có 3 linh mục xuất sắc, từng
phục vũ đắc lực trong Giáo Triều được chọn làm Hồng Y. Các tân Hông Y sẽ được
trao mũ đỏ ngày 18 tháng 2 này tại Đền Thánh Phêrô.
Cũng cần nói thêm là khác với thông lệ trong quá khứ khi
Hông Y được chọn từ những gia đình quí tộc ở Âu Châu hoặc những người được Giáo
hoàng ưu đãi, thưởng công riêng, các Hồng Y ngày nay phần lớn xuất thân từ những
gia đình đạo đức, bình dân, phải là nam giới và ít nhất là người có
chức linh mục và “trổi vượt về đạo lý, tác phong, đạo đức và khôn ngoan”
(x. giáo luật số 351 & 1). Nhưng thường là các giám mục xuất sắc về
đức độ và khả năng để có thể trở thành Giáo Hoàng cai quản Giáo Hội trong tương
lai. Lại nữa, vì Hồng Y có thể là linh mục, nên nếu vị này được
đắc cử Giáo Hoàng thì phải được Hồng Y niên trưởng tấn phong chức Giám
Mục trước khi đăng quang (nhậm chức Giáo Hoàng) (x.giáo luật số 355
&1).
Tuy nhiên việc này chưa từng xẩy ra vì các Hồng Y từ nhiều
thập niên qua đều là những vị có chức Giám mục hay đã được tấn phong giám
mục sau khi được phong tước Hồng Y.
Như thế cho thấy chức Giám mục là chức thánh quan trọng nhất
của Giáo Hội, vì Giám mục là những người kế vị các Thánh Tông Đồ trong chức
năng và sứ mệnh rao giảng Tin Mừng cứu độ, dạy dỗ chân lý và cai trị Giáo Hội.
Chúa Giêsu xưa chỉ chọn các nam Tông Đồ, mà người kế vị các ngài là các Giám
mục ngày nay trong Giáo Hội. Hồng Y không phải là một chức thánh mà chỉ là tước
vị (Title) do Giáo Hội đặt ra vì nhu cầu chọn người kế vị Thánh Phêrô, tức Đức
Thánh Cha cũng là Giám mục Rôma và là Thủ lãnh Giáo Hội Công Giáo hoàn
vũ.
Các Hồng Y họp lại thành Hồng Y Đoàn riêng biệt (College of
Cardinals) do một vị làm niên trưởng (Dean)
Có 3 đẳng cấp Hồng Y sau đây:
1. Hồng Y Giám mục (Cardinal bishops) là những giám mục
từng coi sóc những giáo phận chung quanh Rôma nhưng nay là những Hồng Y thâm
niên làm việc trọn thời gian (full-time) trong Giáo Triều Roma (Roman
Curia).
2. Hồng Y Linh mục (Cardinal Priests) là những
Hồng Y hoăc làm việc trong Giáo Triều hoặc đang coi sóc cácTổng Giáo Phận ngoài
Roma tức là các Tổng Giáo phận ở Ý hay ở các quốc gia trên thế giới như
Paris, New York, Sydney, Houston, Saigon, Manilla v.v.
3. Hồng Y Phó Tế (Cardinal Deacons) từng là những Giám
mục hiệu tòa (Titular Bishops) tức là không coi sóc Giáo phận nào,và đang làm
việc trọn thời gian trong Giáo Triều.
Khi các Hồng Y họp kín để bầu Giáo Hoàng mới, Hồng Y Trưởng
đẳng Phó tế sẽ công bố danh tánh vị được đắc cử và có thể thay thế Đức Thánh
Cha để trao dây Pallium cho các tân Tổng Giám mục hoặc cho người đại diện các
vị vắng mặt (x. giáo luật số 355, & 2).
Thêm nữa, tất cả các Hồng Y, khi được Đức Thánh Cha chọn và
trao tước vị này, đều được chỉ đinh tước hiệu (Title) của một thánh đường
trong hoặc ngoài Rôma. Với tước hiệu đó, tân Hồng Y đến thánh đường được
chỉ định để nhận tòa nhưng không có quyền quản trị nào về hành chánh, nhân sự
cũng như tài sản của thánh đường đó, mà chỉ hiệp thông để hỗ trợ về mặt
tinh thần mà thôi (giáo luật số 357 &1).
Sau hết, tất cả các Hồng Y, nếu không đảm nhận
chức vụ Tổng Giám Mục để coi sóc các Tổng giáo phận ở đâu trên thế
giới, thì đều phải cư trú ở Rôma hoặc phải trở về Giáo đô khi Đức Thánh
Cha triệu tập để họp bàn việc gì quan trọng của Giáo Hội (giáo luật số 356)
Chúng ta cầu nguyện nhiều cho các Hồng Y –cách riêng cho 22
Tân Hồng Y của Giáo Hội để các ngài xưng đáng lãnh nhận và chu toàn những nhiệm
vụ mà Giáo Hội trao phó.
LM. Phanxicô Xaviê Ngô Tôn Huấn
Nguồn: Công Giáo Việt Nam
